Konular
Kullanımı
— Toprağa karıştırma
— Üst yüzeye serpme
Solucan gübresi üretimi
— Solucanların niteliği
Bu gübrenin üstünlüğü
— Diğer gübrelerden farkı
— Komposttan farkı
Bahçede doğal oluşumu
Kullanımı
Her gübre gibi solucan gübresinin içerdiği elementlerin ve minerallerin çeşitliliği ile oranları hayvanların yediği maddelere göre değişir. Solucan gübresini kim imal etmişse, solucanları ne ile beslemişse gübrenin kalitesi ona göre olur. Fosfor oranı yüksek veya azot oranı yüksek, belki en önemli elementlerden birkaçı hiç yok.. veya bütün dengeler dört dörtlük yerinde.. veya dengeler tamamıyla bozuk, bitkilerin sağlığını bozacak nitelikte vesaire. Kısaca, solucan gübresi herkesin yapabileceği bir iş değil. Bir kimya mühendisi gibi bilgili ve dürüst olmak lazım.
Saksı süs bitkilerinin topraklarında kullanım oranı
Toprağın niteliğine göre değişir. Toprak gerçek toprak ise %25 oranında, torf gibi bir şeyse %40 oranında karıştırın. Daha fazlası zararlı olmasa da boşa harcamış olursunuz.
Toprağa karıştırmadan kullanımı
Bitkilerin gelişim zamanlarında ayda bir defa toprağı eşeleyip kabartın, ince bir tabaka solucan gübresi dökün, bir çubukla hafifçe toprakla karışmasını sağlayın (çok da önemli değil) sonra sulayın. Daha sonraki sulamalarda gübredeki faydalı maddeler suyla çözülerek köklere ulaşır. Ayda bir defa yeterlidir.
Solucan gübresinin üretimi
Amatör olarak ya da sırf kendi saksı bitkileriniz için kovalarda yapmaya çalışmanızı tavsiye etmem. Zor iş. Başınıza sıkıntı çıkarmayın. Böyle bir şeyle illa uğraşmak istiyorsanız size » pratik kompost yapımı yazımı okumanızı tavsiye ederim.
[Buradaki bilgiler çok geneldir, örnek alınacak uygulanacak tarif değildir.] Ticari amaçla yapanların küçük çapta bir tesis kurmaları gerekiyor. Tesis diyorum ama herhalde dünyanın en basit tesisidir. Yani pahalı araç gereçlere ihtiyaç yok. Ne nasıl yapılıyor, solucanlara ne yediriliyor buranın konusu değil (öğrenmek isteyenler başka kaynaklardan araştırmalı). Sadece kısa bilgi veriyorum. Solucanlar özel bir yerde tutulur, devamlı yarı çürümüş bitkisel maddeler verilir: Sebze meyve çöpleri, kartonlar, otlar, hayvan gübreleri, kasap ve balıkçı artıkları, ağaç yaprakları, yumurta kabukları, kum vesaire her şey önce bir makinede öğütülür, sonra biraz çürümeleri için birkaç gün bekletilir, daha sonra solucanlara verilir. Böylece gübre oluşumunun iki aşaması var:
1- Solucanlar onları yer hazmeder ve dışkı olarak çıkarır.2- Bundan sonra esas iş bakterilerin ve mantarlarındır. Bakteriler gübreyi çürütmekle, mantarlar ayrıştırmakla uğraşır dururlar. Bu süreç gübrenin fermantasyon ve yanma sürecidir.
Solucanların niteliği
Her solucan olmaz. Topraklarda en çok bulunan solucanlar soluk renkli olur, toprakta tamamen çürümüş organik maddeleri yiyebilirler. Bu iş için kırmızı solucanlar kullanılır. Çünkü kırmızı solucanlar fazla çürümemiş organik maddeleri kolayca ve oburca yiyebiliyorlar.
— Peki kırmızı solucanları nerede bulunur? İstanbul’dan daha soğuk olmayan yerlerde bulunuyor ama bunlar her yerde değil: Taze çöplerin devamlı biriktiği yerlerde ve gübreliklerde bulunurlar. Yağmurlu günlerde çöplüklere gidin, kaldırdığınız her çöpün altında bulabilme ihtimali yüksektir. Ahırlarda gübre yığınlarının altında da çok bulunurlar.
Solucan gübresi diğer gübrelerden niçin üstündür?
Doğal gübrelerin en iyisi koyun ve keçi gübresidir. Hem kuvvetlidir hem güvenlidir, tuzluluk oranı çok düşüktür. İkinci sırada sığrı gübresi: Çok kuvvetli değildir, biraz tuz çeşitleri içerir. Kuş gübreleri ise çok kuvvetli olmakla birlikte birçok bitkilere zararlıdır. Çünkü kuşlarda dışkılama idrarla karışıktır bu da gübrede tuz çeşitlerinin birçok bitki türlerine zararlı boyutlarda olmasına sebep oluyor. Ayrıca tuzluluk toprağın su tutmasını arttırır. Bu iki sebepten dolayı her bitkiye uygun değildir faydasından çok zararı olur. Yarasa gübresinin niteliği yaklaşık olarak sığır gübresi gibidir. Hep aynı yere düşen gübreler tabaka halinde birikiyor, yarasaların idrarları da aynı yere gidiyor, sonuçta o gübreler de kuş gübresi kadar olmasa bile bir ölçüde tuzludur.
Solucan gübresinde tuzluluk sıfır. Tabii bu biraz da solucanlara ne yetirildiğine bağlı. Ama genelde sırıf denebilir. Yine solucanlara verilen yiyeceklere bağlı olarak kalitesi çok üstün olabilir. Her şey üreticilerin elinde. Çağımızda gübresi kullanılabilecek hayvanlara tekdüze yemler yediriliyor. Bu sebeple doğal gübreler ne yazık ki 50 yıl önceki kalitede değil. Onun için şimdi solucan gübresinin bir de bu yönden üstünlüğü var. Her kim solucan gübresi üretimini hakkıyla yapabiliyorsa ürettiği gübreyi koyun gübresinden üç beş misli daha pahalı fiyattan satmayı hak eder. Çünkü usulüne uygun olarak üretilmiş solucan gübresinin besleyiciliği mükemmeldir, ayrıca hiçbir bitkiye hiçbir şekilde zararı olmaz. Tek sorun var o da solucan gübresi üretenler acaba dürüst mü, usulüne göre mi yapıyor yoksa işi şişiriyor mu..
Diğer gübrelerden daha kuvvetli midir?
Değildir. Ama bitkilerin yararlanabilmesi tam olur. Solucan gübresi toprak özelliklidir. Diğer gübrelerde bu özellik yok. Yani bitkiler sırf solucan gübresi içinde toprakta yetişiyor gibi yetişebilirler. Kökleri yakmaz, bitkileri zehirlemez, çürütmez. Diğer gübreleri bırakın böyle kullanabilmeyi, toprağa karıştırma oranı biraz fazla olsa kökleri yakar zehirler.
Buraya kadar okuduysanız solucan gübresinin eşsiz özelliklerini ve niçin en iyi doğal gübre olduğunu anlamışsınızdır. En yukarda kullanım oranlarını yazmıştım.
Kompost organik gübresinden farkı
Kompost yapma sürecinde bitkisel artıkların çürümesi, ayrışması en erken birkaç ay sürer o da eğer çok sert maddeler kullanılmamışsa. Bazı sert maddeler en az bir yılda çürüyüp ayrışır. Solucan gübresi yapma usulüne bakarsanız, gübre edilecek maddeler önce öğütülüp küçük çapta çürümeye tabi tutulur, bu sadece birkaç gün. Solucanlar yer, sindirim sistemindeki enzimlerle onları değiştirir, dışkı olarak çıkarır bu da belki bir veya birkaç gün sürer. Sonra da o dışkıların bakteriler ve mantarlar tarafından çürütülerek / ayrıştırılarak kullanılabilir gübre haline gelmesi sadece birkaç hafta sürer. Kompostta bu hız mümkün değil. Kısaca, aslında meselenin özü bakterilerin çürütmesi, mantarların ayrıştırmasıdır.
Hız farkından başka en önemli fark sağlığı ve temizliğidir.
Bahçe toprağında solucan gübresi doğal oluşumu
Solucanlar yağmurlu günlerde ve bahçe sulandığında toprak üst yüzeyinde toprağa karışmış çürümüş ne varsa yerler. Bazen (özellikle yağmur yağarken) gece karanlığında dışarı çıkıp toprak yüzündeki çürümüş yaprakları, çürümüş meyveleri yemeye çalışırlar. Toprak içinde dolaştıkça yediklerini dışkı olarak çıkarırlar. Böylece her yeri gübrelerler. Bahçelerde solucan gübresi doğal olarak daima kendiliğinden gerçekleşip durmakta. Eğer siz aşağıda anlattıklarımı devamlı yaparsanız bahçenizi gübrelemenize hiç gerek kalmaz.
Yapmanız gereken şeyler
1- Sebze, meyve, kemik, yumurta kabukları vb. her türlü mutfak artıklarınızı, bayat ekmekleri, kullanılmış tuvalet kağıtlarını, ambalarj kartonlarını daima bahçenizin çeşitli yerlerine gömün. Fazla derine gömmeyin.
2- Bitkilerinizin her türlü artıklarını, dökülen yaprakları, çiçekleri, meyveleri derhal toprak yüzeyine hafifçe gömmelisiniz.
Zamanla toprakta ıslaklığın da etkisiyle çürümeye başlarlar. Solucanlar onları yer ve dolaştıkları her yere dağıtırlar.
1 yorum:
Hakan bey yukarıdaki yaınızda bazı maddi hatalar var. Kısaca,
1) "Kısaca, solucan gübresi herkesin yapabileceği bir iş değil. Bir kimya mühendisi gibi bilgili ve dürüst olmak lazım."
Bu ifadeye katılmıyorum. Çünkü evet, solucan gübresi üretimi ilgi ve alaka ister ama herkesin rahatlıkla üretebileceği bir gübredir. Temel bazı noktalara dikkat edilmesi yeterli olacaktır.
2) "ince bir tabaka solucan gübresi dökün, bir çubukla hafifçe toprakla karışmasını sağlayın (çok da önemli değil) sonra sulayın."
demişsiniz ama, solucan gübresini üstük kılan şey sadece içerdiği besin değerleri ve iz elementler değildir. Aynı zamanda ve belki daha öncelikli olarak canlı mikroorganizmalardır. Bu nedenle, solucan gübresini yüzeyden değil de toprağa karıştırarak, yüzey toprağının hemen altına sererek uygulayacak olursanız daha etkin olur. Aksi halde, hava ve güneş gören gübre kurur ve güneşin zararlı UV ışınları mikroorganizma yoğunluğu azaltır.
3) "kasap ve balıkçı artıkları,"
bu iki madde solucanlara doğrudan verilmemelidir. Çünkü içerdikleri yağ ve yüksek protein içeriği nedeniyle solucanra zarar verebilirler. Solucanlar yağ ve proteinleri sindiremezler. Onun yerine kullanıma hazır kemik unu, balık unu, balık emülsiyonu gibi maddeleri kullnıma hazır olan solucan gübresine karıştırarak bitkilere vermek daha sağlıklı bir yöntemdir.
4) "1- Solucanlar onları yer hazmeder ve dışkı olarak çıkarır.
2- Bundan sonra esas iş bakterilerin ve mantarlarındır. Bakteriler gübreyi çürütmekle, mantarlar ayrıştırmakla uğraşır dururlar. Bu süreç gübrenin fermantasyon ve yanma sürecidir.""
Bu sıralama yer alan işleyiş yanlıştır. Solucanların çıkardıkları dışkının yüzeyinde bulunan bakteri ve/veya mantarlar elbette yaşamaya devam ederler ancak, esas olarak bakteri ve mantarlar (fungus) solucanlara verilen atıkların ayrışmasında işlev görürler. Bu nedenle solucanlara verilen atıklara eser miktarda iyi kalite bahçe toprağı karıştırmak önerilir ki, bu topraktaki bakteri ve mantarlar atıkların ayrışmasını sağlasınlar diye. Ayrıca bitmiş solucan gübresi, yani solucanın sindirim sisteminden geçmiş olan gübrede fermantasyon ve yanma süreci olmaz. Gübre solucanın poposundan çıktıktan sonra kullanıma hazırdır. Zira bekletilirse içindeki azot havaya karışır gübre değer yitirir. Bu nedenle vermikompost çayı üretiminde mümkün olan en taze solucan gübresi kullanımı önerilir.
5) Topraktaki solucanlar gübre üretimi için kulanılmazlar ancak, yukarıda belirttiğiniz yerlerden toplanacak solucanlar da kullnılamayabilir. Kullanacağınız solucanın türünü ve habitat özelliklerini çok iyi bilmelisiniz. Türünü ve yaşamsal özelliklerini bilmediğiniz bir solucanı bir yerden başka bir yere taşımanın ciddi zararları olabilir. Bu konuda bir röportaj için bknz: http://solucangubresi.web.tr/roportajlar/josef-h-gorres-ile-solucanlar-uzerine-carpici-bir-roportaj.html
Yine konuyla alakalı çarpıcı bir yazı için bknz:
http://solucangubresi.web.tr/genel/vermont-eyaletindeki-invasiv-toprak-solucanlari-uzerine.html
Saygılarımla.
Yorum Gönder